Akademik İktisatçılık Paradigmaları ve İktisadi Realite

Aralık 2019 – Mart 2020 arasında hızla gelişip küreselleşen COVID-19 pandemisi ile birlikte Zoom ve Google Meet gibi online yayın platformları dünyada adeta bir “webinar” patlaması yaratmıştı. O sıralarda, 8 Mayıs 2020 tarihinde, Ankara Üniversitesi SBF İktisat Bölümü’nden değerli hocam Prof. Dr. Yahya Sezai Tezel ile “Akademik İktisatçılık Paradigmaları ve İktisadi Realite” konulu bir online söyleşi yapmıştık. Organizasyonda, bizle birlikte AÜSBF’den eski öğrencimiz Vugar Salimov da yer almıştı. Dinleyici kitlemiz ise büyük ölçüde AÜSBF mezunu eski öğrenciler(imiz)den oluşuyordu.


Bu söyleşiden hemen sonra video kaydını kontrol ederken, video kalitesinin maalesef çok düşük olduğunu ve üstelik sohbet sırasında paylaştığımız sunum dosyalarımızın yayın kaydında hiç gözükmediğini fark etmiştim. Bu teknik sorunlar ve hatalar nedeniyle, yayın videosunu o zamanlar YouTube’ta paylaşmamıştım.

Sevgili Yahya Hocamız 19 Ekim 2022 tarihinde vefat ederek ne yazık ki aramızdan ayrıldı. Bu nedenle, söz konusu teknik sorun ve hatalara rağmen, videoda bazı düzenleme işlemleri yaparak, videoyu teknik açıdan nispeten daha kolay izlenir hale getirip (3 – 6 Mart 2024) bugün YouTube kanalımda yayınlamaya karar verdim. Bu yayın, işte 8 Mayıs 2020 tarihli o (maalesef devamını getiremediğimiz) ilk söyleşinin video kaydıdır. Bir bakıma, bu kayıt, YouTube’ta 18 Ekim 2023’te başlattığım “AK ile Ayda Bir İktisat” (#AKileABİ) webinar serisinin de öncüsü niteliğindedir. O yüzden, bu webinarı da, “AK ile Ayda Bir İktisat” serisine “Özel” bölüm olarak ekledim. Videoya aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz:


Özgün webinar kaydını yayına hazırlarken, özellikle girişteki kendi sunum konuşmamı ve sorularımı özetlediğim bölümü tümüyle çıkardım. Ama, söyleşinin bütünlüğü açısından, Prof. Dr. Tezel’e yönelttiğim soruları topluca tek slayt biçiminde yayının başında (aşağıdaki şekilde) paylaştım:

  1. Hedef: Üniversitelerdeki İKTİSAT lisans müfredatları nasıl iyileştirilebilir?
  2. Nasıl daha «iyi iktisatçı» olunur/yetiştirilebilir?
  3. İktisadın/iktisaçıların bugünkü hataları, başarısızlıkları ve zaaflarının kökenlerini nerelerde aramak gerekiyor?
  4. İktisadın «doğuş dönemlerinden» kaynaklanan ve hâlâ bugün bile izlerini fark ettiğimiz bazı hataları/yanlışlıkları olmuş mudur?
  5. İktisatçıların ne ölçüde ve ne için antropoloji, tarih, hukuk, siyaset bilimi, coğrafya, demografi, etik, yerküre bilimleri, fizik, biyoloji, matematik vb alanlarla da aşina olması gerekir?
  6.  İktisadi tarih derslerine iktisat ders programlarında yeterince yer ayrılmamasının hiç zararını görmedik mi? (Sadece Türkiye’de değil!)
  7.  Kısa vadeli iktisadi sorunlar ve analiz yaklaşımlarının, uzun vadeli sorunları ve analizleri (tıpkı politikacıların da tercih ettiği gibi) araştırma konularımızın, ders kitaplarımızın ve güncel kamuoyu gündeminin artık daha fazla dışına it(e)memesi sizce de iyi değil mi?
  8.  Yöntem öncelikli ders kitaplarından konu öncelikli ders kitaplarına mı geçilmeli?


Profesör Tezel konuşmasında bu soruların geniş bir bölümünü o gün cevapladı. Diğerlerini ve yeni sorularımızı ise başka webinarlarda yanıtlamasını planlamıştık. Ama bunu o günlerde maalesef organize edemedik, başaramadık. Yine de, yukarıdaki konuşmanın pek çok genç iktisatçı adayı ve iktisatçı için yararlı olacağını düşünüyorum.

Prof. Tezel İle Yaptığım YouTube Söyleşisi İle İlgili Bazı Yararlı Bağlantılar

▸ Emrah Lafçı’nın Yahya Sezai Tezel ile “Ekonomi-Tarih-Sosyoloji-Felsefe” Konulu YouTube Söyleşileri (2019-2020)

▸ “Kararsız ve Topal Bir Küresel Dönüşüm Sürecinde Dünya Konjonktürü: 2004, Ekonomi ve Siyaset“, Türkiye Günlüğü, Güz 2004, Sayı 78
▸ “2000-2002 Yıllarında Türkiye Ekonomisi Sorunlar, Makroekonomik Politikalar Ve Beklentiler
▸ “Cumhuriyet Döneminin İktisadi Tarihi (1923-1950)